"Dierproefvrije" producten bestaan niet op het gebied van de was-, schoonmaak-
en verzorgingmiddelen.
- Sinds wanneer worden dierproeven gedaan ?
- Waarom worden er dierproeven gedaan ?
- Bestaan er stoffen waarvoor nog nooit dierproeven verricht zijn ?
- Worden met SONETT-producten dierproeven verricht ?
Uit de literatuur blijkt dat sinds de middeleeuwen proeven met dieren worden
gedaan. Deze proeven moesten kennis opleveren over de tolerantie van bepaalde
stoffen, ziekteverwekkers, de werkzaamheid van medicamenten,
stofwisselingsprocessen of soms over gedragsbeïnvloeding. De bekendste
dierproeven naar gedragsonderzoek waren de experimenten met grauwe ganzen
door Konrad Lorenz.
Als bij deze proeven de dieren op een correcte wijze gehouden worden en hun
geen pijn gedaan wordt, dan zijn zulke proeven voor ons gevoel geen probleem.
Maar als deze proeven met afzondering en pijn voor de dieren gepaard gaan,
dan dienen onze natuurlijke gevoelens daartegen in opstand komen. Het is
overigens twijfelachtig of de resultaten van zulke proeven zonder meer voor
mensen gelden.
Uit een brochure van een stichting ter bevordering van onderzoek naar
methoden die de dierproeven kunnen vervangen (SET, Mainz), komt naar voren,
dat van alle in 1990 gehouden dierproeven 87% voor geneeskundige diagnostiek,
therapie, medicijnen en basisonderzoek verricht werden; 10% om andere stoffen
te testen op hun tolerantie en op milieurisico's en 2% om beschermingsmiddelen
voor planten te testen.
Overzicht van de huidige wettelijke voorschriften voor dierproeven bij
eindproducten en grondstoffen voor o.a. wasmiddelen, schoonmaakmiddelen en
cosmetica:
Eindproducten:
- Was- en schoonmaakmiddelen:
Op grond van de Duitse dierenbeschermingswet van mei 1998 zijn dierproeven voor
de ontwikkeling van was- en schoonmaakmiddelen verboden.
- Schoonheidscosmetica:
Sinds 1986 zijn voor de ontwikkeling van schoonheidscosmetica, krachtens de
Duitse Dierenbeschermingswet §7, lid 5, alle dierproeven in Duitsland
verboden. Dat wil echter niet zeggen dat schoonheidscosmetica die in andere
Europese landen op dieren getest werd ook niet in Duitsland verkocht mag
worden.
- Verzorgende cosmetica:
Volgens het Industriële verbond voor lichaamsverzorgingsproducten en
wasmiddelen (IKW) worden sinds 1989 in Duitland geen cosmetische eindproducten
meer door middel van dierproeven getest. Sinds 1998 zijn dierproeven voor die
producten in Duitsland verboden. Vanaf 2009 zijn dierproeven voor verzorgende
cosmetica in de hele Europese Unie verboden. Ook hier betekent dat echter
niet dat de cosmetica die tot dat moment in andere Europese landen op dieren
getest wordt niet in Duitsland verkocht mag worden.
Grondstoffen:
Cosmetica, wasmiddelen, schoonmaakmiddelen:
Met grondstoffen ligt de zaak anders. De fabrikanten van grondstoffen zijn
krachtens de Verordening inzake chemicaliën en gevaarlijke stoffen en
overige Duitse- en EU-verordeningen, verplicht om voor de toelating van deze
grondstoffen (ongeacht of deze van petrochemische of natuurlijke oorsprong zijn
en ongeacht het latere toepassingsgebied) toxicologisch onderzoek te doen dat
aantoont dat deze stoffen geen kwalijke bijwerkingen voor mens en milieu hebben.
Daarvoor zijn dierproeven verplicht voorgeschreven.
Tot op de dag van vandaag zijn er maar zeer weinig onderzoeksmethoden zonder
dierproeven als wetenschappelijk erkende alternatieven toegelaten. Voorts moet
voor ca.130.000 „oude chemicaliën“ een nieuwe toelating
aangevraagd worden (REACH) met uitvoerige toxicologische bewijzen en dierproeven.
Gevolgen van de beschreven wettelijke eisen:
Volgens de Duitse Dierenbescherming bestaat er géén grondstof die
niet op dieren getest is; zelfs voor zulke allerdaagse voedingsmiddelen als
water en zout worden proeven op dieren uitgevoerd! Om deze redenen bestaat er
ook geen cosmetica, geen was- of schoonmaakmiddel waar absoluut geen dierproeven
aan te pas gekomen is.
Ook de Positieve lijst van de Duitse Dierenbescherming of het logo met de haas
en de beschermende hand dat door het IHTK e.V. (Int. Fabrikantenbond tegen
dierproeven) toegekend wordt, betekent uitsluitend dat deze bedrijven geen
grondstoffen toepassen die na 1979 op dieren getest zijn. Dit betekent echter
ook dat deze bedrijven zich sinds 1979 van een positieve doorontwikkeling van
chemische grondstoffen zoals de volledig afbreekbare plantaardige suikertensiden
of emulgatoren uitsluiten, omdat voor de toelating van alle nieuwe chemische
grondstoffen dierproeven verplicht zijn.
De verklaring van een instelling of een onderneming dat haar producten
"dierproefvrij" zouden zijn, betekent ofwel dat met de eindproducten geen
dierproeven verricht werden, wat voor wasmiddelen en cosmetica in Duitsland toch
al verboden is, ofwel dat vanaf een bepaald tijdstip geen dierproeven met de
grondstoffen verricht zijn. In beide gevallen wordt met het predikaat
"dierproefvrij" de indruk gewekt dat er aan het product en derhalve ook aan
zijn grondstoffen geen dierproeven te pas gekomen zijn, hetgeen van nagenoeg
geen enkel product gezegd kan worden. Om deze reden wordt ook door het
keurmerkverbond van Duitse fabrikanten van natuurcosmetica (BDIH) aanbevolen
de aanduiding "zonder dierproeven" niet voor reclamedoeleinden aan te wenden.
De aanduiding "zonder dierproeven" werd al meerdere malen door rechtbanken
verboden als oneerlijke concurrentie (OLG Frankfort d.d. 22.12.1988; OLG
Düsseldorf d.d. 17.5.1990; LG Keulen d.d. 5.6.1990; OLG Stuttgart
d.d. 30.4.1999).
Omdat de grondstoffen het niet zijn mag geen enkele fabrikant claimen
dat een product „dierproefvrij“ is.
Handelwijze van SONETT:
- Voor SONETT geldt dat voor de ontwikkeling van alle producten nooit dierproeven
verricht werden, - ook niet vóór 1998. Sinds 1998 geldt dit verbod
voor alle fabrikanten van was- en schoonmaakmiddelen in gelijke mate, ongeacht
of het om ecologische of conventionele producten gaat.
- SONETT betrekt alleen van leveranciers die garanderen dat hun stoffen
dierproefvrij zijn.
- SONETT verlangt(*) de ontwikkeling van alternatieve testmethoden, beschrijft
de huidige stand van zaken met betrekking tot de dierproeven zakelijk en
probeert niet met de aanduiding "geen dierproeven" een onjuiste indruk te
wekken.
(*) SONETT steunt de Academie voor dierenbescherming die aan de ontwikkeling
van alternatieve testmethoden werkt ( www.Tierschutzakademie.de; www.Tierschutzbund.de/00680.html )
Copyright © Sonett 2005